فرصت‌های جشنواره شعر فجر برای ادبیات آیینی ایران
تاریخ انتشار: ۱ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۹۶۱۰۱
محمدجواد گودینی، مترجم و پژوهشگر حوزه ادبیات دینی و آیینی، استاد حوزه و دانشگاه و صاحب آثاری، چون «صعود و سقوط ادبیات سیاسی در عصر بنی‌امیه» و «تاملی بر زندگانی ابوالاسود دؤلی و شرح گزیده اشعارش» به مناسبت برپایی هفدهمین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر گفت: شعر رویدادی است که در زبان رخ داده و ترکیبی از زبان و هنر است و به دیگر سخن می‌توان آن را هنر به کار بردن واژگان و رستاخیز آن نیز به شمار آورد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: اگر شاهنامه حکیم پرآوازه ادب و شعر پارسی فردوسی طوسی در قالب شعرِ حماسی خلق نمی‌شد، آیا این امکان وجود داشت که به زبان و بیان دیگری اسطوره‌های کهن پارسی و نیز تاریخ گذشته این سرزمین را به نسل‌های بعد منتقل کرد؟
فرصت‌های جشنواره شعر فجر برای ادبیات آیینی ایران
نویسنده کتاب «بررسی زندگانی ابوفراس حمدانی و تأملی بر اشعارش» به فرصت‌هایی که جشنواره بین‌المللی شعر فجر برای ادبیات آیینی بوجود می‌آورد، اشاره کرد: جشنواره شعر فجر فرصتی ارزنده برای دیده و شنیده شدن آثار ادبی نوین و شناخته شدن چهره‌های جوان شعر و ادب پارسی از همه جغرافیای ادبی زبان شیرین پارسی از ایران و افغانستان گرفته تا تاجیکستان و آن سوی شبه قاره هند و تمامی پارسی دوستان و آنان که این زبان شیرین و کهن را دوست داشته و بدان شعر می‌سرایند، است. این جشنواره برای شاعرانی که شعر و ادب خود را با مفاهیم دینی و ارزش‌های انقلابی پیوند زده و دلدادگی خود را به سرزمین ایران و شعر پارسی که برای همه ایرانیان در اقصی نقاط کره زمین موجب افتخار و بالندگی است، ابراز می‌کنند، رویدادی یگانه برای دیده شدن است.
گودینی همچنین با اشاره به این نکته که جشنواره شعر فجر فرصتی مهم برای چند صدایی و نیز توجه به آثار ادیبان، شاعران و منتقدان جوان و تشویق آنان برای خلق آثاری فاخر و در خور به شمار می‌رود، گفت: ادب پارسی ظرفیت‌های قابل ملاحظه‌ای در خود دارد. فارسی زبانی است که سرایندگان نام آور و سترگی همانند فردوسی طوسی، سنایی غزنوی، عطار نیشابوری، مولوی رومی، سعدی شیرازی، حافظ، فخر الدین عراقی، وحشی بافقی، صائب تبریزی، محتشم کاشانی و ... تا سرایندگان معاصری همچون ملک الشعرای بهار، پروین اعتصامی، بدیع الزمان فروزانفر، شهریار و استاد شفیعی کدکنی بدان زبان شعر سروده و آثار خود را به ادب دوستان و فرهیختگان عرضه کرده‌اند و همه این شخصیت‌ها در جهان ادبیات چهره‌های شاخصی به شمار می‌روند.
ضرورت توجه هرچه بیشتر به گونه‌های مختلف ادب آیینی
گودینی در بخش دیگری از این گفتگو به گونه‌های مختلف ادب آیینی شیعی اشاره کرد و ادامه داد: جلوه‌های شعر علوی، فاطمی، عاشورایی و مهدوی از مهمترین جلوه‌های ادب آیینی به شمار می‌رود که در برخی موارد آن همچون شعر فاطمی، کمبود‌هایی دیده می‌شود که سزاوار است جشنواره‌های ادب آیینی همانند شعر فجر بیشتر بدان پرداخته و توجه کند. به هر روی جشنواره بین‌المللی شعر فجر فرصتی ارزشمند برای بازنگری در مولفه‌های ارزشگرا و اخلاقمدار در شعر و ادب پارسی است و همچنین درنگی در مطالعه و نقد آثار ادبی که توسط شاعران و نویسندگان جوان و معرفی آن به جامعه، تولید و خلق می‌شود.
نویسنده کتاب «بررسی، شرح و تحلیل قصیده فرزدق در ستایش امام سجاد (ع)» ادامه داد: مناسب است متولیان شعر فجر با نگاهی به تاریخ ادب درخشان پارسی و بازنشر آثار قدمای ادب و شعر این مرز و بوم، شاعران و نویسندگان جوان را با داوری حرفه‌ای و خلاقانه شناسایی کرده و زمینه رشد و شکوفایی علمی آنان را در قالب اعطای تسهیلات حمایتی فراهم آورند. ادبیات مقوله‌ای دنباله دار است، بنابراین سزاوار است که در شعر فجر و دیگر مناسبت‌های ادبی، به آینده شعر و ادب پارسی توجهی درخور و شایان صورت بگیرد و نخبگان جوان مورد حمایت قرار گیرند. از سوی دیگر، معرفی شعر و ادب آیینی ایران زمین به دیگر زبان‌ها و فرهنگ‌ها، رسالتی بزرگ به شمار می‌رود و همت بالایی را در ترجمه آثار برگزیده به دیگر زبان‌ها و تلاش برای معرفی و نشر آن می‌طلبد که شاید صرفا جشنواره شعر فجر می‌تواند از پس آن برآید.
گودینی حضور پر رنگ بانوان شاعر را از ویژگی‌های مهم جشنواره شعر فجر برشمرد و ادامه داد: حضور پررنگ بانوان در شعر فجر نیز از نقاط مثبت آن محسوب شده که تقویت آن با تکیه بر ظرفیت‌های ادبی ایرانی، افغانی و تاجیک و تمرکز بر مفاهیم اسلامی و انقلابی همانند وحدت و یکپارچگی میان مسلمانان، توجه به اموری همچون نماز، توسعه علم و دانش و جهل زدایی از سرزمین‌های اسلامی، مهدویت، تبیین درست جهاد و بیان خطرات گروه‌های تندرو در جهان اسلام و ... می‌تواند جشنواره بین‌المللی شعر فجر را به یکی از بزنگاه‌های ادبی مهم در جهان اسلام بدل کند
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیاتمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: جشنواره شعر شعر فجر جشنواره فجر جشنواره بین المللی شعر فجر جشنواره شعر فجر ادب آیینی ادب پارسی شعر و ادب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۹۶۱۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیا حذف زبان فارسی در افغانستان ممکن است؟
به گزارش خبرآنلاین به نقل از ایراف، اگرچه پیش از این، در دوره‌های مختلف، از نظام‌های پادشاهی در افغانستان، تا دوره جمهوریت، تلاش‌های مخفی و آشکاری برای کاهش نفوذ زبان فارسی در افغانستان از سوی دولت‌ها و حاکمان صورت گرفته است، اما به زعم کارشناسان این تلاش‌ها با شکست روبرو بوده و روبرو خواهد شد.
حذف کامل زبان فارسی از افغانستان به طور کامل امکان‌پذیر نیست و به شدت غیرممکن به نظر می‌رسد. زبان فارسی یکی از زبان‌های رسمی افغانستان است و تاریخچه گسترده‌ای در این کشور دارد. علاوه بر این، جامعه افغانستان به شدت چندفرهنگی است و اکثریت مردم حتی پشتوزبانان از زبان فارسی به عنوان زبان ارتباطی و میانجی در این کشور استفاده می‌کنند.
با این حال، ممکن است بخشی از طالبان تلاش کنند تا زبان فارسی را از برخی اسناد رسمی یا شماری از زمینه‌های فرهنگی و آموزشی حذف کنند، اما این اقدام که به شدت مورد انتقاد داخلی و بین‌المللی قرار گرفته همچون گذشته با مخالفت و مقاومت مردم مواجه خواهد شد. به علاوه، زبان فارسی، زبان تعاملات مردم افغانستان است و حذف آن از دانشگاه‌ها و مدارس این کشور که نظام آموزشی مطلوبی ندارد، نمی‌تواند تأثیرگذار باشد.
افزون بر این مرجعیت رسانه‌ای برخی رسانه‌های فارسی زبان که عمدتاً در ایران مستقر هستند، نقش فزاینده‌ای در گسترش هرچه بیشتر زبان فارسی در افغانستان داشته است. موضوعی که احتمالاً فقط حذف و سانسور رسانه‌ای بتواند جلوی آن را بگیرد.
از سوی دیگر، ایران به عنوان کشوری فارسی‌زبان همواره در جهت رشد و تقویت زبان فارسی در خارج از مرزهای خود به خصوص در افغانستان تلاش کرده است. مهمترین این تلاش‌ها را می‌توان در سه دسته کلی خلاصه کرد:
۱. ارتباطات فرهنگی و ادبی: ایران به عنوان یکی از کشورهایی که فارسی به طور رسمی در آن مورد استفاده قرار می‌گیرد، نقش بسیار مهمی در ترویج ادبیات و فرهنگ فارسی دارد. این کشور با برگزاری نشست‌ها، کنفرانس‌ها و همایش‌های فرهنگی و ادبی و ارسال اثرات ادبی و فرهنگی به افغانستان، به تقویت و حفظ زبان فارسی در این کشور کمک می‌کند.
۲. ارتباطات آموزشی: ایران از طریق ارائه بورس‌های تحصیلی و فرصت‌های آموزشی، حتی به دانش‌آموزان و دانشجویان غیرفارسی‌زبان افغانستان فرصت می‌دهد تا زبان فارسی را به عنوان زبان خارجی یاد بگیرند و به ترویج و حفظ این زبان کمک کنند.
۳. همکاری در رسانه‌ها: ایران از طریق همکاری با رسانه‌های افغانستانی و ارائه محتوای فارسی در رسانه‌های خود، به ترویج و حفظ زبان فارسی در افغانستان کمک می‌کند.
با این حال نه تنها در افغانستان، که ایران برای حفظ زبان فارسی و گسترش نفوذ خود در میان کشورهای ایران فرهنگی تلاش مستمر دارد. زبان فارسی به دلایل عدیده‌ای برای ایران اهمیت دارد. حفظ هویت تاریخی ایرانیان از پس از حمله اعراب، به وسیله زبان فارسی صورت گرفته است. البته ایرانیان، فارغ از زبان مادری خود که می‌تواند کردی، عربی، آذری، بلوچی و … باشد همواره بر استفاده از زبان فارسی به عنوان زبانی بیناقومی تأکید داشته و توانسته‌اند این زبان را به عنوان زبان دوم اسلام به جهانیان معرفی کنند.
گذشته از این، بدون شک، زبان فارسی می‌تواند به عنوان یکی از ابزارهای مهم تقویت قدرت نرم ایران عمل کند. قدرت نرم به توانایی یک کشور در تأثیرگذاری بر دیگران از طریق ارزش‌ها، فرهنگ، ایدئولوژی و مسائل فردی و اجتماعی اشاره دارد. به چندین دلیل، زبان فارسی می‌تواند به تقویت قدرت نرم ایران کمک کند:
۱. تأثیرگذاری سیاسی و دیپلماسی: زبان فارسی می‌تواند به عنوان یک زبان دیپلماتیک در روابط بین‌المللی کشورها عمل کند. تأسیس مراکز فرهنگی و زبان فارسی، ارائه بورس‌های تحصیلی و فرصت‌های آموزشی، و برگزاری نشست‌ها و همایش‌های فرهنگی و ادبی، می‌تواند به توسعه روابط دیپلماتیک و تأثیرگذاری سیاسی ایران کمک کند.
۲. ارتباطات فرهنگی و هنری: زبان فارسی به عنوان زبانی با تاریخ و فرهنگ غنی، قادر است ارتباطات فرهنگی و هنری مؤثری را با دیگر کشورها برقرار کند. اشعار، داستان‌ها، فیلم‌ها و سایر آثار هنری و ادبی فارسی می‌توانند از طریق ترجمه و ارائه به سایر کشورها، فرهنگ و ارزش‌های ایران را به دیگران معرفی کنند و نقش بسزایی در ایجاد تبادل فرهنگی و هنری داشته باشند.
۳. توسعه همکاری‌های اقتصادی: زبان فارسی می‌تواند در تسهیل تعاملات اقتصادی و تجاری با دیگر کشورها نیز نقش مهمی داشته باشد. با ترویج زبان فارسی و آموزش آن به غیرفارسی زبان‌ها، ایران می‌تواند از طریق ارائه اطلاعات، محصولات و خدمات به زبان فارسی، روابط تجاری و اقتصادی خود را با دیگر کشورها تقویت کند.
به طور کلی، تقویت قدرت نرم ایران از طریق حفظ و ترویج زبان فارسی و فرهنگ فارسی می‌تواند به تقویت تأثیرگذاری کشور در منطقه و جهان کمک کند و نقش مهمی در توسعه روابط بین‌المللی و تأثیرگذاری در مسائل جهانی ایفا کند.
به همین دلیل، حاکمیت ایران، یکی از مخالفان برخورد با زبان فارسی در افغانستان است؛ هرچند طالبان به طور رسمی موضوع حذف یا ایجاد محدودیت برای زبان فارسی را رسانه‌ای نکرده و حتی امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه دولت موقت طالبان، ۳ دی ماه سال گذشته، در یک نشست خبری در تهران، در پاسخ به سوالی درباره نگرانی‌ها از کمرنگ شدن زبان فارسی در افغانستان گفته بود: «زبان فارسی و پشتو هردو زبان رسمی افغانستان هستند و هیچ نوع تبعیضی علیه زبان فارسی از سوی حکومت افغانستان وجود ندارد. در مکاتب و دانشگاه‌ها و مراکز علمی، همه چیز مانند قبل جریان دارد و تدریس و صحبت به هردو زبان پشتو و فارسی انجام می‌شود. ما تلاش داریم هر دو زبان غنی‌تر و علمی‌تر شوند.»
در همین حال، حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رییس جمهور ایران در امور افغانستان نیز پیش از این در گفت‌وگو با مجله نیمروز گفته بود: «می‌دانیم که زبان‌های پشتو و فارسی هم‌ریشه هستند و پیوند میان زبان‌های گوناگون منطقه ما و مردمانی که به این زبان‌ها سخن می‌گویند، ناگسستنی است. بنابراین، ما تلاش داریم با افزایش تعاملات فرهنگی میان دو کشور، از اهمیت و ضرورت صیانت از ریشه‌های موجود زبانی؛ گفتمانی ایجاد شود تا به‌واسطه آن، این تمدن پایدار بماند.»
این‌گونه سخنان نشان‌دهنده هوشمندی هر دو طرف نسبت به حفظ تعاملات و پرهیز از بزرگنمایی اختلافات در قبال یکدیگر است؛ نکته‌ای که بسیاری از کارشناسان بر آن تأکید کرده و سیاست‌گذاری حاکمیتی در تقابل با سیاست‌های غیردولتی در این حوزه را محکوم به شکست می‌دانند.
به گفته کارشناسان، هر نوع چالش با طالبان در حوزه زبان، می‌تواند به گسترش سیاست حذف زبان فارسی و پافشاری طالبان نسبت به این سیاست منجر شود. این گروه از پژوهشگران معتقدند افزایش تولید محتوا از سوی شهروندان فارسی‌زبان و گروه‌های مردمی در داخل و خارج افغانستان، خود به خود عامل مهمی برای شکست سیاست و نگاه حذفی نسبت به زبان فارسی در افغانستان خواهد بود.
311311
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902366
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود